By Nga Aurenc Bebja*, Francë – 14 Dhjetor 2025
Gazeta finlandeze “Helsingin Sanomat” ka botuar, të dielën e 16 korrikut 1939, në faqen n°9 dhe 17, intervistën ekskluzive asokohe me Mbretin Zog gjatë ekzilit në Riga (Letoni), të cilën Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Autografë mbretërorë për vajzat finlandeze.
Zogu me suitën e tij ende në Letoni.
Mbreti nuk i ka dhënë ende fund karrierës së tij politike.
(Nga korrespondenti i Helsingin Sanomat.)
Riga, 15 korrik.
Ish-mbreti i Shqipërisë, Zogu, i cili ndodhet aktualisht këtu, priti këtë mëngjes përfaqësues të shtypit letonez dhe të huaj dhe deklaroi sa vijon :
“Pas Luftës së Madhe Botërore kam ndjekur me interes të veçantë përpjekjet e popujve për përparim dhe bashkëpunim dhe kam vërejtur se si kombet punojnë për të vazhduar veprimtarinë e tyre në paqe.
Njëkohësisht kam pasur mundësinë të ndjek edhe luftërat çlirimtare të popullit letonez. Jam jashtëzakonisht i kënaqur me gjithçka që kam parë dhe përjetuar në Letoni. Më mahnit veçanërisht puna e presidentit tuaj për shëndoshjen e jetës shtetërore dhe zhvillimin e ekonomisë së vendit.
Kudo kam parë përparim të madh, sidomos në fushën sociale. Edhe pse kam qenë vetëm disa orë në Letoni, kam parë tashmë se vendi juaj është ndër shtetet më moderne të botës nga pikëpamja administrative. Populli juaj ka përqendruar forcat prodhuese në bashkëpunim, në të cilin marrin pjesë në mënyrë të barabartë edhe bashkësitë e ndryshme fetare. Vetë kam përjetuar se sa e vështirë është të qeverisësh një vend ku jetojnë popuj dhe besime të ndryshme fetare.”
Pas deklaratës së tij, mbreti njoftoi se një nga sekretarët e tij do t’u përgjigjej gjithashtu pyetjeve të gazetarëve. Kështu, një gazetar pyeti se cilat janë planet më të afërta për të ardhmen e Lartmadhërisë së Tij. Sekretari u përgjigj :
“Lartmadhëria e Tij do t’i kushtojë të gjitha aftësitë dhe forcat e veta ringjalljes së Shqipërisë.”
Më pas u pyet nëse është e vërtetë që mbreti po shkruan kujtimet e tij. Përgjigjja ishte :
“Mbreti nuk i ka dhënë aspak fund karrierës së tij politike dhe, për rrjedhojë, nuk mendon ende për shkrimin e kujtimeve.”
Sekretari njoftoi më tej se mbreti, mbretëresha dhe e gjithë suita do të udhëtojnë të hënën për në Stokholm, ku do të qëndrojnë disa ditë. Prej andej shqiptarët do të vazhdojnë udhëtimin për në Paris, por mbreti nuk ka ndërmend të banojë në vetë qytetin, por do të vendoset diku në fshat. U pyet gjithashtu se çfarë planesh ka bërë familja mbretërore për të ardhmen e princit Aleksandër. Përgjigjja ishte :
“Princi Aleksandër është ende aq i ri, sa që për të ardhmen e tij nuk është menduar në mënyrë më të hollësishme.”
Sipas shpjegimit të sekretarit, pasionet kryesore të mbretit janë sporti i kalërimit, si edhe tenisi dhe futbolli. Ai është gjithashtu një admirues i madh i muzikës.
Në orën 12 shqiptarët u nisën me tre automjete për në Sigulda, ku u shtrua një drekë për ta në shtëpinë e gazetarëve. Më pas suita bëri një shëtitje të shkurtër në rrethinat shumë të bukura të vendit, të ashtuquajturën “Zvicra livoniane”. Pas kësaj ata u kthyen në Riga. Mbrëmjen e kaluan në hotel.
Kur mbretërorët ishin dje në Kemeri, në hotelin shtetëror, te mbretëresha erdhën dy vajza të reja finlandeze që po udhëtonin dhe që ndodheshin për vizitë në hotel. Vajzat i kërkuan mbretëreshës një autograf. Edhe pse kjo nuk do të kishte qenë plotësisht në përputhje me rregullat e oborrit, mbretëresha pranoi gjithsesi kërkesën dhe u dha atyre autografin e saj. Pastaj edhe mbreti shkroi emrin e tij. Kjo u bë shpejt e ditur në hotel dhe për çerekun e orës pasuese një radhë e tërë njerëzish priste mundësinë për të marrë një autograf. Çifti mbretëror shkroi sa mundi, por megjithatë jo të gjithë ata që prisnin arritën ta realizonin dëshirën e tyre.
Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania
https://www.darsiani.com/la-gazette/helsingin-sanomat-1939-mbreti-zog-perballe-shtypit-letonez-vendi-juaj-letonia-eshte-nder-shtetet-me-moderne-te-botes-nga-pikepamja-administrative/
