Baballarët si autorë dhe inspirues. Pse shkëmbejmë botimet e trashëgimisë intelektuale – Nga Blerina Ruka

Montreal- Quebec

Me Olin jam njohur prej kur kemi emigruar në Montreal dhe jemi bërë bashkë jo pak herë në evente të ndryshme komunitare. Kemi folur e shkëmbyer eksperienca të jetës së secilës pa e ndjerë se do shkëmbenim edhe miqësi. Bashkë na ka lidhur edhe marrëdhënia e lakuar e të dyjave sidomos me baballarët, prej të cilëve trashëgojmë mbiemrat por më shumë se unë, ajo e ka të shkruar edhe në trup #vajzaePalit.

Këtë verë ajo fluturoi në vendlindjen e saj, në Shkodër duke promovuar një detyrim shpirtëror por edhe moral dedikuar punës dhe përkushtimit të të atit, Pauli Pero, botimin “Shtypshkrime dhe shtypshkronjat e Shkodrës”.
“Shtypshkrime dhe shtypshkronjat e Shkodrës” është një botim 65 faqesh e shtypur në korrik të këtij viti në Shkodër, por që ka një përbërje me materiale të konservuara prej 40 vitesh të selekturara nga prof. Stefan Çapaliku. Është një ecejake e autorit për të njohur se pse shtypshkrimet dhe shtypshkronjat mund të shpjegojnë se si kjo teknologji ka ndryshuar komunikimin, letërsinë, arsimin dhe kulturën në përgjithësi. E bukurshkruar në dialektin geg, fokusi është historia e teknologjisë dhe inovacionit, pse shtypshkronjat ishin një ndër zhvillimet më revolucionare në historinë e teknologjisë së shtypshkrimit. Shkruarja e këtij libri ndihmon të dokumentohen rreziqet, sfidat dhe përparimet e ndryshme teknologjike në këtë fushë. Shtypshkronjat kanë ndryshuar mënyrën si informacioni përhapet dhe mënyrën si shoqëria funksionon, libri për shtypshkrimet mund të ndihmojë të zbulojmë se si shtypja e teksteve dhe veprave kulturore ka ndikuar në krijimin dhe forcimin e identitetit tonë kombëtar.

Dhurata ime për të ishte libri i tim eti, Esat Ruka, botimi “Dukuri, fenomene kulturore, profile krijuese”. Ky është botimi studimor i tretë i babit, kulturolog, studiues dhe kantautor. I shtypur në korrik të këtij viti, libri voluminoz ka në përbërje 350 faqe, dhe i ilustruar me foto për të gjitha karakteret. Ai ka bërë një përmbledhje mbi veprimtarinë e tij, si dhe një gërshetim vlerësimi mbi ngjarje e figura të mëdha të kulturës shqiptare, me qëllimin për të vënë në dukje vlerat e trashëgimisë shpirtërore që ata kanë përçuar. Sigurisht që mbledhja e materialeve studimore ka marrë disa vite të konsiderueshme jete dhe karriere muzikore. Në galerinë e emrave të lakuar në libër, renditen emra të njohur të artit ose ndryshe autori i ka quajtur edhe fenomene, si prof. Ramadan Sokoli, Mathieu Aref, Lefter Çipa, Gjokë Beci, Rexhep Çeliku, e mjaft të tjerë për të cilët im atë është kujdesur të kenë të gjithë vëmendje të njejtë.

Në parathënien e tij, prof. Gjovalin Shkurtaj shprehet se libri është shkruar me dije dhe dashuri, me njohje të thelluar të lëndës folklorike të trevave shqiptare dhe diasporës, ta ka ënda të jesh në shoqërinë e tij, fjalëpeshuar siç ua ka hije bijve të shquar të Matit dhe se libri meriton vlerësim serioz. Libri është i shkruar bukur, me stil të këndshëm dhe të rrjedhshëm.

Libri për fenomenet kulturore të trashëgimisë shpirtërore ka në fokus në ruajtjen dhe përcjelljen e njohurive të pasuruar nga brezat e mëparshëm. Kjo ndihmon që traditat të mos humbin në harrim dhe të vazhdojnë të jetojnë në shoqëri.

Kur baballarët janë autorë të librave, ato janë burim frymëzimi i padiskutueshëm, sidomos kur kanë në përbërje pasuri të madhe të trashëgimisë kulturore dhe mbeten dëshmi se ka rrënjë intelektuale të pasur. Shkëmbimi i këtyre librave është një akt që përshkruan respektin tonë për një trashëgimi të ndërtuar me shumë mund dhe pasion.
Faleminderit me zemër të dyve!