By Toronto- Kanada
Shpeshherë, në jetën e përditshme dëgjojmë prindër që thonë: ”S’ka gjë, le të prishet, se dhëmbi qumështit është” ose ”hiqe se dhëmb qumështi është”.
Çfarë duhet shpjeguar është fakti se ruajtja e dhëmbëve të qumështit është e një rëndësie thelbësore në zhvillimin dentar, nofullor dhe facial.
Entela Xhillari, mjeke stomatologe pranë klinikës së saj dentare “Aldentsmiledentistry” në Toronto, këshillon prindërit e fëmijëve të vegjël në moshë se cili është kujdesi i duhur në shëndetin dhe higjenën e dhëmbeve.
Në rast se kujdesi i duhur për këta dhëmbë mungon, atëherë bëhet i paevitueshem përdorimi aparateve ortodontike të lëvizshme dhe fikse, të cilët përveç kostos financiare relativisht të lartë, kërkojnë një përfshirje shumë herë më impenjative të fëmijës dhe prindit në krahasim me larjen e rregullt, kontrollin e herëpashershëm dhe trajtimin në rast prishje të dhëmbit.
Për Albanian Montreal Press, dentistja Entela Xhillari na shpjegon disa detaje për kujdesin e gojës tek fëmijët e vegjël, ruajtjen e dhëmbëve të qumështit dhe edukimin e higjenës.
Kur duhet ta bëjnë fëmijët vizitën e parë tek dentisti?
Shumë shpesh në klinikë dëgjoj nga prindërit që kanë fëmijë rreth moshës 6-7 vjecc që nuk i kanë dërguar asnjëherë fëmijët e tyre tek dentisti pasi fatkeqësisht ekziston akoma ideja që “janë dhëmbë qumështi dhe do bien, kështu që nuk kanë nevojë për trajtim”.
Në shumicen e rasteve kjo ide vjen si pasojë e mosinformimit të duhur.
Vizita e parë rekomandohet rreth moshës 2-vjeçare por dhe më herët. Në këtë moshë e rëndësishme është kontrolli i dhëmbëve të dalë por dhe pastrimi i tyre. Në këtë vizitë bëhet gjithashtu dhe kontrolli i mukozave të gojës, qafa, kafshimi dhe rrugët e frymëmarrjes. Tek disa fëmijë vizita e parë mund të jetë shumë e limituar pasi fëmija mund të ndjehet i frikësuar, kështu në këtë rast stafi mjekësor mundohet të bëjë aq sa është e mundur duke ofruar edhe argëtim tek fëmijët në mënyrë që të kenë një eksperincë të mirë dhe të kthehen sërish.
Deri kur duhen ruajtur (mbajtur) dhëmbët e qumështit?
Nga mosha 2-vjeçare deri rreth moshës 6 vjeç fëmija ka vetëm dhëmbë qumështi. Pas moshës 6-vjeçare këto dhëmbë qumështi fillojnë të zëvendësohen me dhëmbët e përhershëm dhe gjithashtu fillojnë të dalin dhëmballët e para të përhershme të cilat nuk ndërrohen. Këtu do të doja të ndalesha dhe ta shpjegoja pyetjen e disa prindërve se pse duhet të trajohen dhëmbët e qumështit.
Dy arsye të rëndësishme pse duhet te trajtohen.
E para; një dhëmb i prishur mbart një sasi të madhe bakteriesh dhe nëse nuk trajtohet bëhet burim infeksioni dhe për pasojë und të infektojë jo vetëm dhëmbin e qumështit por mund të dëmtojë edhe dhëmbin e përhershëm.
Së dyti; nëse dhëmbi infektohet dhe nuk arrin të mjekohet apo hiqet shumë kohë para momentit që ky dhëmb ka për të rënë në mënyrë natyrale, kjo do të çonte në levizjen e dhëmbëve fqinje drejt kësaj hapësire të krijuar duke zënë kështu vendin për dhëmbin e përhershëm që do dalë aty në të ardhmen.
Në raste të tilla ne rekomamdojmë një aparat të vogël i cili ruan këtë hapësirë dhe hiqet pasi del dhëmbi i përhershëm por është gjithmonë më mirë që dhëmbët e qumështit ti mbajmë sa më gjatë, të shëndetshëm pasi ndikon gjithashtu dhe në procesin e përtypjes së fëmijës.
Cili është kujdesi oral që duhet të kenë fëmijët deri në moshën 6-7 vjeçare?
Unë do ti këshilloja prindërit që fëmijët e tyre ti sjellin tek dentisti çdo 6 muaj për kontroll dhe pastrim të dhëmbëve. Duke bërë kontrolle periodike bëhet dhe diagnostikim i hershëm i kaviteteve të dhëmbëve të cilat e bëjnë më të lehtë për tu trajtuar dhe me një eksperincë më të lehtë dhe për fëmijët.
E rëndësishme gjithashtu në kontrollet pas moshës 6-vjeçare është dhe madhësia e harqeve të nofullave e cila në shumicën e rasteve kam vene re në keto 18 vite punë si stomatologe, nuk është në porpocion me madhësinë e dhëmbëve. Ndërhyrja e herët me aparate ortodontike këshillohet për të krijuar hapësirën e duhur për dhëmbët e përhershme të cilat dalin në harkun e nofullave duke e bërë më të lehtë rreshtimim e dhëmbëve drejt dhe pa ndërhyrje kirurgjikale apo trajtime shumë të gjata në të ardhmen.
Së fundi dhe jo më pak e rëndësishme është higjena e gojës në kushtet e shtëpisë.
Fëmijët duhet të praktikojnë larjen e dhëmbëve vetë që në moshën 2-vjecare. Patjetër që prindërit duhet ti ndihmojnë dhe ta bëjnë procesin e larjes së dhëmbëve një rutinë 2 herë në ditë bashkë me fijen dentare, dhe nëse fëmija i praktikon që i vogël, kjo rutinë bëhet për të një diçka e normale dhe e rëndësishme.
Bisedoi: Blerina Ruka
