Gjokë Beci, antologji e shpirtit shqiptar (në përkujtim të tij)

Nga Esat Ruka

Sot është viti i shtatë, që poetin dhe mikun tonë Gjokë Beci nuk e kemi midis nesh fizikisht. Le ta kujtojmë me disa nga thëniet e Tij….
Nuk desha të mbetem anonim në fjalëshkruarjen e këngës”, që doemos shpreh edhe brengën e anonimatit të gjatë…. kënga është një krijesë që bëhet nga një dorë artistësh njëherësh.Gjoka i falenderohet shansit që i dha për kuptimin e vërtetë të mesazhit të këngës “Kur zemrat rrahin si një zemër” . Kur e mendojnë atdheun me të njetin intensitet shpirtëror, kur e stolisin Shqipërinë me lulet e zemrave të tyre, kur ju dhemb Prishtina si Tirana apo Çamëria si Mirdita at’botë, ne artistët besojmë se kemi mrritur aty “ku, zemrat rrahin si një zemër”…
Unë isha një seleksionues dhe redaktues (është fjala si redaktor i teksteve të Festivaleve në RTV), vetëm në sensin e e rritjes së cilësisë artistike, sepse të tjerat ishin në tapinë e hierarkisë partiake…… a ka raste të “frenimit” të krijuesit ? “Po ku ka si ti, moj Shqipëria ime,…. krijuar në shtëpinë e F. Ibrahimit, pasi Vaçja në mënyrë të përsëritur ma këndonte vijën melodike te veshi me la, la, la. Në mënyrë të përsëritur, lindi …. ballëlarta me flamur/…. gjersa as lumi i Fanit nuk rrinte në një vend, në horizontin krijues po më trokiste ideja e krijimit të një stine tjetër lloji të këngës, asaj lirike. … Kish lindur “Si vendlindja, jo, nuk ka”, një stinë e re bleronte edhe pse e kërcënuar jo pak nga ngrica dhe rrebeshe kundërshtimore të regresistëve që për fat të keq nuk kanë munguar. I bindur se jo çdo mal shembet me grushtin e parë… kolegët më shpërblyen fillime të vështira….
“Më mbuloni me flamur” ka vargje me ngarkesa të rrepta e, mbase edhe acaruese për ndokënd që rreket të pres shkurt…. mallkohet, kërcënohet, shkurt mllef përball kujt vjen të të marrë dheun, nderin, dhe të të shqyej emrin, nuk ka si të përmbahet..dhe vetiu dalin vargjet: “T’u shkimtë dielli!” , “Tu vraftë gjurma!” , sepse është shpirti që vetiu pisket tragjikisht. Sepse edhe kënga është një shqiptari e vogël me plagë të mëdha në gjymtyrët e sakatuara nga thika dhe politika që therin të dyja egërsisht njëlloj kur gërshërën e luan dora e padrejtësisë. Po si mund të mos vikas: Tu shkimtë dielli moj Serbi?, kur ka njiqind vjet që mi bie diellit tim me patkua?. …historia qenka guri-krushk i ngrirë, ndërsa foklori, gur që lëviz…, shqiptaria ime është këtu te flamuri i vet, Karpatet janë atje larg. Më mbuloni me flamurin tim….. në zërin e këngëtarëve pikon yndyrën e shpirtit njerëzor,…
Kënga për Azem Hajdarin ,Ishte hera e parë që i ngjaja një shkrepseje që sapo ta takosh me ndezësen, merr flakë, … U shkrua për disa orë brenda ditës. Në se ndjehet ndonjë varg jo poezi kjo vjen ngase këngë të tilla krijohen për një komunitet të gjerë, i cili nuk ka uri për fjalë nën gjuhë.

A të fal shqiptari për LIRI?,…. për flamur e për gjuhë amtare /Ngjallen prap heronjtë ndër varre,/Mos m’ zemro se flakë merr stralli,/ për LIRI s’të fal shqiptari….
Pyes: Kur do ta ngul Evropa gurin e të drejtës në Ballkan?… I ruhesha rapsodit legjendar Dervish Shaqa për të mos e takuar, pasi mendoja se do zemërohej ngaqë kisha shkruar tekstin për Kamber Loshin. Kur ai që po më ndiqte kudo, ballë për ballë në kalldrëmet e gurta të Gjirokastrës duke qeshur më thirri: “Qetash të zuna e po të thom me zemër faleminderit. Jam kanë merak për Kamber Loshin…”Kur më kanë pyetur për xhamadanin e Mic Sokolit, sa të është dashur për ta shkruar?jam përgjigjur: Dhjetë vjet e pesë minuta…. Ka ndodhur që më kanë bekuar për këtë krijim, por ka ndodhur të kem mallkuar edhe veten kur ndodhi tragjikomedia e 1997-ës.
Një poet i njohur pat thënë dikur se: gjeniu ia bën Odisenë vetes në dy vargje… Ky argument të shërbejë për të kujtuar se duhet të këmi kujdes me fjalën… Edhe kur fjala shkon të bëhet këngë. Ndoshta do të vijë dita kur vetë zoti do të kujtohet ta ruaj politikën para saj… .Guri i randë, në trojet e veta… besoj se edhe kur detyrohesh të largohesh, telekomanda duhet mbajtur te kushtrimi i te parëve, që kujt si thanë: shko, por mos harro!… këngë nuk është vetëm për t’u dëgjuar, por edhe për t’u thënë. Reshat Arbana “: Në se je shqiptar nuk ke si të mos emocionohesh e frymëzohesh nga këngët tuaja, që ta ban zemra “bam”, kur i ndigjon…. Edhe nji kangë ka forcë të madhe, të ngacmon e të trondit thellë dhe në momente të veçanta , ajo të bën të hidhesh përpjetë, të rrëmbesh ç’të takon e të sulesh përpara.
Krijimtaria e poetit Gjokë Beci është Antologji e Shpirtit shqiptar. Poeti Gjokë Beci, Meshtri i Madh, ishte një bekim për vlerat e artit e kulturës shqiptare! Ne ishim të privilegjuar që ishim bashkohës të tij! Nderim emrit dhe veprës së tij!