By Një studim i ri ngre alarmin për shpejtësinë e shkrirjes së akullnajave në Kanada dhe më gjerë.
Sipas një studimi të publikuar në revistën shkencore Geophysical Research Letters, shpejtësia e shkrirjes së akullnajave është dyfishuar gjatë katër viteve të fundit (2021–2024) në krahasim me dekadën pararendëse. Studimi, i udhëhequr nga profesori Brian Menounos nga Universiteti i Kolumbisë Britanike Veriore, përfshiu analiza të detajuara të akullnajave në Kanadë, Shtetet e Bashkuara dhe Zvicër, dhe zbuloi se ato janë tkurrur me 12% në këtë periudhë të shkurtër.
“Shkrirja e akullnajave po përshpejtohet në mënyrë dramatike. Në katër vitet e fundit, këto masa akulli kanë humbur dyfishin e vëllimit të humbur gjatë dekadës së mëparshme. Janë duke u shembur me një ritëm alarmues,” tha Menounos, bazuar në të dhëna të mbledhura nga vëzhgimet ajrore dhe matjet në terren në 3 akullnaja në Kanadanë Perëndimore, 4 në veriperëndim të SHBA-së dhe 20 në Zvicër.
Shkaku kryesor i përshpejtimit të shkrirjes nuk janë vetëm temperaturat më të larta globale, por edhe ngarkesa me pluhur të errët, e cila ka reduktuar ndjeshëm efektin albedo – aftësinë e akullnajave për të reflektuar rrezet e diellit. Kjo e bën sipërfaqen e akullit të thithë më shumë nxehtësi, duke përshpejtuar procesin e shkrirjes.
Në Kanadë dhe SHBA, ky efekt është ndikuar fuqishëm nga zjarret pyjore të viteve të fundit, ndërsa në Zvicër, një rol të madh kanë luajtur erërat që sjellin pluhura nga Sahara.
Akullnajat e Kanadasë Perëndimore, të rëndësishme si burime uji, atraksione turistike dhe simbole kulturore, po zhduken me shpejtësi. Sipas studimit, rreth 40% e përshpejtimit të shkrirjes i atribuohet vetëm pluhurit të errët që mbulon sipërfaqet e akullit.
“Shoqëritë tona duhet të fillojnë të reflektojnë seriozisht për pasojat që sjell humbja e akullnajave,” përfundon Menounos. “Duhet të përgatitemi për një të ardhme jo shumë të largët, kur akullnajat e Kanadasë Perëndimore dhe SHBA-së mund të jenë zhdukur.”
