By “Landai” është një lloj poezie në dialektin pashtun e përbërë nga dy vargje njëzetë-e-dy rrokëshe. Landai do të thotë “Nepërka” dhe kjo lloj poezie e shkurtër reflekton në mënyrë të detajuar përfundimisht shpërthimin poetik të kësaj forme. Akademiku Nada Rajan shpjegon se, “Poezia e poeteshave avgane zë një vend të rëndësishëm në letërsi. Është një nga forcat më të fuqishme në Kulturën Avgane. Temat madhore që frymojnë aty janë shpërngulja, shërimi dhe rindërtimi. Kjo lloj poezie është e copëzuar. Poezia Pashtune, një variant i Poezisë Avgane ka kohë që është bërë një formë e rebelimit të grave, duke qenë e lidhur fort pas nocionit nëse ato janë ngadhnjimtare apo të thyera në këtë pikë.”
Vargje “Nepërke” nga gratë avgane:
“Kur motrat ulen bashkë, përherë ato luten për vëllezërit
Kur vëllezërit mblidhen bashkë, i shesin motrat te të tjerët”
Anonime
“Hënë e ndriçueme, për dashninë e Zotit,Mos i verbo dashnorët në kaq dritë të ç’veshun”Anonime“
Sytë e tu nuk janë sy. Janë bletëNuk kam shërim nga thumbi i tyre”
Anonime
“Nuk gjendet këtu asnjë burrë i ndershëm të shohë se si gjërat e mia të paprekura djegin thesaret e mia?”
Anonime
Kjo formë poezie është bërë e njohur në Shtetet e Bashkuara edhe Evropë nga kërkimet e gazetares Eliza Griswold dhe dokumentaristit dhe fotoreporterit të luftës Seamus Murphy, i cili në vitin 2012 raportoi historinë e një vajze të re në Avganistan e cila regullisht i dha zë një stacioni radioje lokale për të ndarë me të tjerë “nepërkat” e saj. Kur vëllezërit e morën vesh këtë e rrahën aq keq të motrën sa që ajo në kundërpërgjigje i vuri flakën vetes dhe vdiq pak ditë më vonë në një spital në Kandahar.
“Nepërka” që vijon është shkruar në kujtimin e saj nga simotrat e grupimit poetik «Mirman Baheer».“Kujtimi i saj gonxhe e mbështjellë në turbanin e letërsisëKu çdonjëra prej nesh në vetminë e shejtë, lotë derdh”AnonimeGrisword dhe Murphy theksojnë se, “nepërkat” janë ngritur në art si formë e pastër rezistence, “Ne u përpoqëm t’i mbledhim dhe përkthejmë poezitë e sotme “landai” jo vetëm për të tërhequr vëmendjen ndaj grave avgane, por edhe si një ndikim i fuqishëm i këtyre dekadave të fundit të luftës në jetën e grave të këtij vendi, sidomos këtë çast kur tërheqja e ndërkombëtarëve mund t’i lërë këto zëra në mëshirën e fatit.”
Burimi: Munawar Mahmood*
Shënim i prurësit në shqip: Landai është poezi orale dy vargëshe e kaluar gojë më gojë, vit pas viti, midis popullit Pashtun, qysh prej njëmijë vjetësh. Askush nuk e di se prej ku buron poezia “nepërkë”. Thonë se këto poezi të vogla grushtdhënëse kanë ardhur në jetë si formë komunikimi midis karavanëve Indo-Arianë që mbërritën ndër këto vise shekuj më parë. Janë shumë më të hershme se Kultura Islame, dhe forma e saj e ngjashme janë « slokat », dy vargëshi i sanskrinishtes ku çdo njëri prej tyre mbart gjashtëmbëdhjetë rrokëshin si formë dhe janë të njohura prej Hinduve të lashtë nëpërmjet Vedave të shenjta.
