By Anëtarët e disa komuniteteve të diasporës bëjnë thirrje që Kanadaja të ndërpresë lidhjet me Kurorën
Në Kanada, vdekja e Mbretëreshës ka të ngjarë të nxisë bisedat për heqjen e monarkisë, apo se sistemi i vendit funksionon mirë dhe do të ishte shumë i vështirë për t’u ndryshuar, tha Jonathan Malloy, një profesor i shkencave politike në Universitetin Carleton.
“Jetëgjatësia e Mbretëreshës na ka lejuar ndoshta të shtyjmë disa biseda,” dhe disa do ta shohin vdekjen e saj si një mundësi për ndryshim, tha ai.
Monarkia është anakronike dhe përfaqëson vlera që nuk përputhen më me drejtimin e Kanadasë, por sistemi “në të vërtetë funksionon mjaft mirë … dhe do të ishte jashtëzakonisht e vështirë të ndryshohej,” tha ai.
Për shembull, Kurora është në zemër të sistemeve ligjore dhe politike dhe ndërprerja e lidhjeve me të, ndër të tjera, do të minonte traktatet me kombet indigjene, u shpreh ai. Provincat ndoshta pëlqejnë gjithashtu sistemin aktual, sepse ai u lejon atyre të pretendojnë marrëdhëniet e tyre të drejtpërdrejta me Kurorën dhe ndryshimi i kësaj do t’u kërkonte atyre të riparonin sistemet e tyre, tha Malloy.
Do të kishte gjithashtu çështje që lidhen me mënyrën e zgjedhjes së një kreu të ri të shtetit dhe rreziku që heqja e Kurorës do të hapte derën për përpjekje të tjera për të ndryshuar Kushtetutën, tha ai. “Asnjë qeveri nuk dëshiron të konsumohet nga bisedimet dhe ndryshimet kushtetuese,” tha ai, duke vënë në dukje krizat kushtetuese të Meech Lake dhe Charlottetown disa dekada më parë.
Jo të gjithë në komunitetin e diasporës kritikuan Mbretëreshën dhe monarkinë britanike.
Disa kanadezë nga komunitetet e diasporës bënë thirrje për pavarësinë e vendit nga Kurora, duke thënë se vdekja e Mbretëreshës është një shans për të rimenduar lidhjet me monarkinë.
Më shumë se 50 vende me lidhje historike me Britaninë janë pjesë e Komonuelthit, kryetar i të cilit mbretëresha Elizabeth II ishte gjatë gjithë mbretërimit të saj. Vdekja e saj të enjten e kaluar solli një numër në rritje të kombeve që debatojnë për marrëdhëniet e tyre me Kurorën Britanike mes kërkesave që vendi të kërkojë falje për abuzimet e epokës koloniale dhe t’u japë ish-kolonive të tij riparime skllavërimi.
Parmod Chhabra, presidenti i Shoqatës India Canada, tha se ai e respektonte Mbretëreshën si sovrane të Kanadasë, por mendon se është koha që vendi të prishë lidhjet me kurorën. “Unë mendoj se është koha që monarkia të largohet,” tha Chhabra, duke kujtuar mizoritë e kryera kundër indianëve kur Perandoria Britanike sundonte atë vend. Ne duhet të fillojmë të rimendojmë për këtë dhe të mendojmë për lirinë totale, në vend që të kemi Mbretëreshën si kryetar, të cilën nuk e zgjedhim,” shtoi ai.
Të njëjtin qëndrim ndau edhe Monir Hossain, presidenti i Këshillit Kombëtar Bangladesh-Kanadez, i cili tha se Kanadaja duhet të jetë një komb plotësisht i pavarur si vendet e tjera në mbarë botën. Familja mbretërore është përballur me polemika të shumta këtë vit rreth rolit të vazhdueshëm të Kurorës në ish-kolonitë e Britanisë, ndërsa anëtarët udhëtuan për të festuar Jubileun Platinum të Mbretëreshës, i cili shënoi 70 vjetorin e saj në fron.
Megjithëse shumë njerëz mirëpritën anëtarët mbretërorë, ata u përshëndetën gjithashtu nga protestuesit që kërkonin falje për rolin e Britanisë në skllavërimin e miliona afrikanëve dhe dëmshpërblime për dëmin e shkaktuar nga skllavëria.
Barbados ndërpreu lidhjet me monarkinë në nëntor dhe Xhamajka ka thënë se do të ndjekë shembullin.
Sipas: The Canadian Press
