By Nga Blerina Ruka/ Toronto-Kanada
Jeta Vojkollari prej shumë vitesh jep kontributi e saj në Toronto të Kanadasë. Ajo njihet nga komuniteti shqiptar prej vullnetit të mirë që ka për të shkruar dhe për të njohur nga afër zemra brezash të ndryshme. Shkrimtarja shqiptare nga rrëmbyer vëmendjen e vogëlushve (por jo vetëm) duke e bërë edhe më interesante marrëdhënien me ta. Në një intervistë për Albanian Montreal Press, Jeta do të na tregojë më tepër për sfidat e shkrimit dhe krijimtarinë e saj.
Si ka lindur dëshira për librin? A ka pasur shenja në fëmijërinë tuaj se një ditë do të bëheshit shkrimtare?
Që kur mësova të lexoj, unë nuk rreshta kurrë së lexuari libra artistikë. Nuk e di a ka pasur shenja në fëmijërinë time që një dite do bëhesha shkrimtare, por përfundimisht ka pasur shenja që më pëlqente të shkruaja, që dija të shkruaja mirë dhe që ëndërroja të bëhesha shkrimtare. Poezinë time të parë, e kam shkruar kur isha rreth nëntë vjeç.
Pse keni zgjedhur një kategori të caktuar për të shkruar?
Në fakt, une kam shkruar gjatë gjithë jetës sime. Kam shkruar në kategori të ndryshme. Kam shkruar tekste këngësh e skenarë filmash, që fatkeqësisht nuk janë bërë ende filma. Por, që të jem e sinqertë, vetëm vitet e fundit e mora shkrimin seriozisht. Me sa duket, kishte ardhur koha që ta vështroja punën dhe talentin tim me syrin e lexuesit. Dhe bëra shumë mirë. Më mirë vonë se kurrë:- thotë populli. Të shkruash është shumë punë, shumë sakrificë, po një fjalë e mirë e lexuesit ta fshin mundimin e të bën t’i kthehesh shkrimit, përsëri e përsëri.
A janë fëmijët fansat tuaj më te mirë?
Fëmijët janë fansa shumë të mirë, të mrekullueshëm. Më të mirët? Nuk e di. Janë pa diskutim më të mirët si qenie njerëzore, por si fansa, nuk bëj dot krahasime. Kam një respekt të jashtëzakonshëm, për të gjithë lexuesit e mi, më shumë prej të cilëve kam edhe komunikim të drejtpërdrejtë. Motoja ime është ‘Si shkrimtare jam lexuesit e mi’ (As a writer I am my Readers). Dhe më pëlqen në fakt, të jem fëmijë, e re, dhe e rritur.
Cili është raporti me ta?
Une kam një nip e një mbesë, që si gjithë nipërit e mbesat, janë të mrekullueshëm. Kontakti me ta, një pyetje që ata bëjnë, një shprehje e re që kanë mësuar janë mjaft për të të frymëzuar. Tashmë njihem më shumë fëmijë, me disa prej të cilëve kam krijuar dhe dy video që kanë lidhje me librin tim të parë e të dytë.
Sapo keni botuar ‘Mine is a Strange Word’, cila është sfida që ju u përballët ndërsa shkruanit atë?
Sfida më e madhe ka qenë kur unë mendova që libri kish përfunduar dhe editorët ‘me detyruan’ që ta rishikoja në dy-tre vargje. Dhe natyrisht editorët janë vetëm për të kritikuar, jo për të të dhënë ide si t’i rregullosh. E kalova atë sfidë me sukses dhe jam shumë e kënaqur që e mora parasysh kritikën e tyre.
Si e vendosni strukturën e librit të alternuar mes personazheve dhe ngjarjeve?
Është kënaqësi të shkruash për fëmijë. Bota e tyre është shumë e madhe, shumë e bukur, shumë e gëzuar dhe mjaft e suksesshme. Çdo ditë fëmijët bëjnë pyetje të reja, zbulime të reja, ndeshen me sfida të reja, fitojnë aftësi të reja. Personazhet dhe ngjarjet janë aty, në botën e tyre, në botën e prindërve, pse jo, dhe në botën e madhe.
Shkrimtar është ai që vëzhgon me vëmendje, shikon e dëgjon dhe atë që nuk thuhet me fjalë; është ai që i bën pyetjen vetes ‘Po sikur?’, në çdo hap të procesit të të shkruarit. Nga një ‘Po sikur?’ lind ideja, nga një ‘Po sikur?’ krijohen personazhet, nga një ‘Po sikur?’ fillojnë ndërthuren ngjarjet. Dhe me besoni, sa me shpesh ia ben këtë pyetje vetes, aq më interesant bëhet libri.
Një lexuese ka shkruar për romanin tim ‘Djalli që Pagova për këshillë’: -’Përshkrimi, personazhet dhe historitë e tyre më ngritën në qiell e më përplasën në tokë, më mbushën me kënaqësi e më lanë pa frymë.’ Me sa duket kur kam shkruar këtë roman, ia kam bere pyetjen ‘Po sikur?’ vetes me dhjetra e dhjetra herë.
Na tregoni rreth veprave të tjera letrare dhe cili është interesi që kanë ngjallur tek lexuesit?
LIBRA NE SHQIP
2014 – Romani ‘Djalli që pagova për këshillë’.
Jam krenare të them që lexues të të gjithë shtresave të popullsisë, kritikë letrare dhe profesorë të psikologjisë kanë thënë fjalët më të mira për këtë roman. E kanë konsideruar libër dinjitoz, libër për një shoqëri të mirë, që të bën mos ta lëshosh nga dora. Ata e kanë vlerësuar romanin në mënyrë specifike për problematikën që trajton, stilin e të shkruarit, forcën e dialogut, për përshkrimin me mjeshtëri të botës së brendshme të personazheve, e për ndërthurjen e ngjarjeve.
2016-2017 – Cikli ‘Elite’ për të rinj, tre libra, me tituj:
‘Luftë për Territore’,
‘Bonjour Paris!’ dhe
‘Dashuri në Kohën e Rrëmujës’.
Kam marrë komente mjaft të mira nga të rinj shqiptar por edhe nga të rritur.
LIBRA NE ANGLISHT
2015 – Romani -The Devil I Paid for Advice (Djalli që pagova për këshillë).
‘Djalli që pagova për këshillë’është pritur në botë, po aq mirë sa në Shqipëri. Revista amerikane, angleze, skoceze etj. kanë shkruar për këtë libër, dhe une kam marrë mesazhe nga lexues nga shumë vende të botës. Një lexues kanadez, psikoterapist, përveç të tjerave shkruan: ‘Mënyra elegante dhe exploruese e penës së kësaj autoreje, s’është tjetër veç poezi.’ Një lexuese amerikane, dizenjuese mode, e ka konsideruar romanin tim si ‘një libër që duhet lexuar patjetër.’
2017- Libri për Fëmijë -Toys Nightmare (Ëndërr e frikshme me lodrat)
2018- Libri për Fëmijë -A Million Whys (Një milion Pse)
2018 – Libri për Fëmijë -’Mine’ is a Strange Word (‘E imja’ është fjalë e çuditshme)
Librat për fëmijë janë pritur shumë mirë dhe po më bëjnë mikeshën e fëmijëve.
Librat në Anglisht mund të gjenden në SHBA, Kanada, Britani, Francë dhe Danimarkë, si libër fizik dhe eBook (Kindle).
Librat për fëmijë po me sjellin një kënaqësi të jashtëzakonshme, dhe mendoj të shkruaj edhe 2-3 libra të tjerë. Këtë rradhë në prozë.
Nuk e kam haruar romanin, që e kam shume për zemër. Aktualisht po shkruaj një roman të dytë, por shpresoj, që së shpejti, t’i kushtohem më forcërisht. Koha është me pakicë. Ndonjëherë me dhimbje duhet të lesh një gjë mënjanë për ca kohë, për të përfunduar diçka tjetër që duket më e ngutshme.
Gjithashtu, është e vështirë për emigrantin t’i japë përgjigje pyetjes: ‘A duhet të shkruaj për këtë vend ku jetoj, apo për vendin tim, që e lashë pas?.’ Të dy vendet i do, të dy vendet të frymëzojnë, të dy vendet kanë të mirat dhe plagët e tyre.
Për mua të shkruarit nuk është thjesht një hobby, dhe nuk e bëj thjesht për krenari. E shikoj si një detyrë qytetare. Duhet kontributi i të gjithëve, sipas mundësive që ata kanë, për ta bërë këtë botë më të mirë.
