Emel Tabaku është një artiste ndërdisiplinore shqiptaro-kanadeze me bazë në Toronto. Punimet e saj janë thellësisht të angazhuara me aspekte të trashëgimisë shqiptare, me histori për të shpalosur kujtesën përmes abstraksionit në pikturë.
Njëkohësisht Emel Tabaku është Themeluesja dhe Drejtoresha Ekzekutive e RCAD Initiative: e cila ka në fokus Art + Design, një organizatë jofitimprurëse me misionin të përforcojë zërat e të rinjve të nënpërfaqësuar përmes mentorimit të tregimit, trajnimit të aftësive sipërmarrëse dhe programimit strategjik. Ajo është e apasionuar pas ndërtimit të komuniteteve mikpritëse dhe elastike në mënyrë efektive çështjet sociale në një nivel bazë.
Në një intervistë për Albanian Montreal Press, Emel vjen për të na treguar cilat janë politikat publike ku ajo do të vazhdojë të lidhë artin, kulturën me komunite të ndryshme për të hartuar të ardhme të barabartë për gjithsecilin.
Na prezanto me organizatën RCAD initiative, cilat janë programet përfshirëse? Iniciativa RCAD, që përfaqëson Rikthimin e Komuniteteve përmes Artit + Dizajnit, është një organizatë jo-fitimprurëse e artit komunitar që themelova në tetor të vitit 2021 në mes të sfidave të pandemisë COVID-19. Kjo nismë u lind gjatë një periudhe kritike tranzicioni, pasi shumica prej nesh zhvendosem punën dhe jetën tonë të përditshme në sferën dixhitale, duke u mbështetur gjithnjë e më shumë në platformat online. Misioni themelor i organizatës sonë është i lidhur ngushtë me eksplorimin e mënyrës sesi mund të rikthejmë dhe transformojmë komunitetet brenda këtyre hapësirave dixhitale. Kjo përfshin pyetje kritike mbi mënyrën sesi të lidhemi në mënyrën më origjinale dhe të forcojmë lidhjet kolektive gjatë një kohe kur izolimi dhe vetmia janë bërë gjithnjë e më të përhapura.
Duke njohur potencialin e vërtetë për artin që ka në ndikimin dhe ndryshimin shoqëror, ne përmirësimin e mirëqenies dhe zhvillimin e komuniteteve të prekura në mënyrë dispropocionale nga pandemia, veçanërisht komunitetet me ngjyrë, imigrantet, refugjatët, dhe veçanërisht të rinjtë, vendosa të shfrytëzoja këtë moment kritik dhe themelova iniciativen RCAD. Programet që ne hartojme dhe zbatojmë në Iniciativën RCAD janë të fokusuara në lagjet më të varfëra të qytetit te Toronto-s, përfshirë ketu dhe zonën GTA (harta e madhe administrative e Toronto-s). Nismat tona janë të shumëllojshme dhe përfshijnë fusha dhe aktivitete të ndryshme si tregimin e historive në formë dixhitale, mentorimin, sipërmarrjen krijuese dhe fushatat për mbrojtjen e artit.
Progresi që kemi arritur deri më tani nuk do të kishte qenë i mundur pa fondet dhe grantet që kemi marrë nga pushteti qendror dhe lokal për zbatimin e programeve dhe projekteve të ndryshme. Programi ynë i parë, Mentorimi i Tregimit te Historive në Formë Dixhitale (Digital Storytelling Mentorship) për të rinjtë emigrantë dhe refugjatë, krijoi mundësinë për katër artistë të rinj të zhvillojnë aftësitë e tyre në prodhimin e filmit, duke u mundësuar atyre të ndajnë histori te veçanta me komunitetet e tyre.
Po ashtu, hartuam Revistën Eco-Zine (RCAD Digital Eco-Zine) në nder të Ditës së Tokës 2022, duke mbledhur katër artistë nga komunitetet e ndryshme në të gjithë Kanadën për të eksploruar temën “Investoni në Planetin Tonë”. Pjesemarresit ishin piktorë, një ilustratore dhe një fotografe, krijimet e të cilëve vazhdojnë të na inspirojnë ne biseda mbi çështjet mjedisore. Ky projekt u prezantua vitin e kaluar në një ekspozitë me titull “Po Sikur Parqet të Ishin të sigurta për gjithesecilin nga ne?” në bashkëpunim me Departamentin e Çështjeve Imagjinare në Artscape Ëeston Commons. Më pas, ekspozita jonë artistike udhëtoi në Montreal për Festivalin e Mjedisit të Shoqatës së Kombeve të Bashkuara në Kanada (United Nations Association in Canada), në partneritet me UNDP dhe UN Environment Programme.
Në përpjekjet tona të vazhdueshme për të krijuar më shumë mundësi për të rinjtë dhe për të fuqizuar ndryshuesit globalë, prezantuam Qendrën e Sipërmarrjes së Artit Krijues (Creative Art Entrepreneurship Hub). Kjo qendër është projektuar për të nxitur mundësite ekonomike dhe krijimin e të ardhurave duke u kujdesur për sipërmarrjen dhe inovacionin krijues, me qëllimin kryesor ndertimin e karrierave të qëndrueshme në fushën e artit.
Në vitin tim te parë të Studimeve Master mbi Politikat Publike (Master of Public Policy) në Universitetin e Toronto-s – Shkolla Munk për Çështje Globale dhe Politika Publike (Munk School of Global Affairs & Public Policy), bëra një zgjedhje të qëllimshme për të prioritarizuar forcimin e programeve tona ekzistuese më shumë se sa krijimin e nismave të reja. Kjo më bëri të angazhohesha në shumë mundësi që më lejuan të shfaq dhe të diskutoj ndikimin tonë në një shkallë globale, si në Kanada dhe në nivel ndërkombëtar. Për më tepër, jo vetëm që pata nderin të ekspozoj Revistën Eco-Zine në Montreal, por mora pjesë gjithashtu në Samitin mbi Ndryshimet Klimaterike dhe Barazia Gjinore në Upstate Neë York me ChangemakerXchange.
Cili është formimi yt arsimor, cfarë I bën bashke arti, dixhitalizimin, nga kultura tek marrëdhëniet ndërkombetare? Në fushën akademike, kam përfunduar me sukses studimet në Universitetin OCAD (Ontario College of Art and Design), e specializuar në degën e vizatimit dhe pikturës si dhe në historinë e artit. Pasion i palëkundur për artin dhe potenciali i tij për të sjellë ndryshime sociale ka qenë instrumental në formimin e rolit tim aktual si themeluese e Iniciativës RCAD dhe drejt studimeve të mëtejshme në politikat publike. Vitin e kaluar, kam pasur privilegjin të marr pjesë në dy konferenca akademike. E para ishte Konferenca e Studentëve e Studimeve Europiane, Ruse dhe Euroaziatike, e përqëndruar në temën e Identitetit dhe Vendit: Diskutimi mbi Kufijtë, Transformimet, Historitë dhe Lëvizjet. Këtu, kam pasur mundësinë të prezantoj studimin tim mbi zhvillimin e identiteteve të emigrantëve shqiptarë dhe pasojat e pas-komunizmit dhe migracionit ndërkombëtar. E dyta ishte Konferenca e Studentëve të Departamentit të Gjuhëve Moderne dhe Studimeve të Kulturës në Universitetin e Alberta-s, ku u thellua në një diskutim rreth praktikës sime artistike. Ishte një platformë e vlefshme për të thelluar në punën time, veçanërisht në konceptin e “performative container “, që eksploron temat e kujtesës diasporike, identitetit te dyfishte dhe ndërtimit të historive vetëpërshkruese përmes lojës materiale. Duke reflektuar mbi arritjet e mia deri tani, bashkimi i artit, dixhitalizimit, kulturës dhe ndryshimeve ndërkombëtare është dëshmi e përvojave të mia si Këshilltar i Ri (Junior Consultant) me UNDP Indonesia Açelerator Lab. Ky rol më ka ofruar njohuri të çmuara mbi mënyrën si organizatat ndihmojnë në veprimin kolektiv për të krijuar sisteme të qëndrueshme për sfidat e zhvillimit. Po ashtu, roli im si Drejtuese e Kërkimit Artistik me Qendrën e Karrierës Gjelbër (Green Career Centre), ku kam menaxhuar një grup kërkimi dhe kam kontribuar në studim të shkurtër politik mbi Qëndrueshmërinë dhe Barazinë Gjinore, thekson përkushtimin tim të shumeanshëm. Në të njëjtën linjë, zgjedhja ime si një nga katër delegatët e rinj kanadezë me Diplomatët Rinorë të Kanadasë (Young Diplomats of Canada) për Forumit Publik të Organizatës Botërore të Tregtisë (Ëorld Trade Organization) në Gjenevë, Zvicër, ishte një mundësi e jashtëzakonshme per mua.
Zhvillimi i komunitetit është një pasion i thellë që ndodhet në thelbin e vlerave të mia. Duke u nisur nga themeli akademik dhe përvojat e mia në politikat e tre sektorëve, duke përfshirë shoqërinë civile, qeverinë dhe organizatat e Kombëve të Bashkuara (UN entities), gjej hapsirën e duhur për të përdorur artin dhe mjetet e politikave publike në mobilizimin e komuniteteve drejt ndryshimeve të mëdha sistematike.
Kush janë planet tuaja për të ardhmen, cila është dëshira jote? Cfarë marrëdhëniesh ke me Shqipërinë, shqipen dhe komunitetin? Aspirata ime është të bashkohem me një agjenci të Kombeve të Bashkuara në të ardhmen e afërt. Si anëtare e diasporës shqiptare, lidhja ime e thellë me Evropën më shtyn të mendoj për vendosjen jashtë Kanadës për të mundësuar vizita më të shpeshta në vendlindjen time. Duke u zhvendosur nëpër lagje të ndryshme gjatë rrugëtimit tim të imigracionit në Toronto, kam hasur vështirësi në mbajtjen e lidhjeve të ngushta me një komunitet shqiptar kanadez të qendrueshëm. Megjithatë, për të mbetur thellësisht të lidhur me trashëgiminë time, jam krenare që kam bashkuar kohët e fundit nismën e re, Albanian Trailblazers, si një mentor që përqendrohet në Sipërmarrjen Shoqërore, Udheheqjen e Organizatave Joqeveritare dhe Ndërtimin e Komunitetit për rininë shqiptare në të gjithë botën. Vizitat në vendlindjen time këtë verë, si dhe në vitin 2022, ishin një përvojë që tejkalon fjalët. Ka një ndjesi e pamundur përshkrimi kur lidhesh me vendin nga i cili vjen – një ndjenjë e thellë e nostalgjisë dhe një lidhje e thellë që shkaktohet menjëherë në momentin kur hedh hapin në atdheun tim. Admirata ime për Shqipërinë, kombin tim të dashur, është e thellë dhe është një ndjenjë që e eksplorova gjerësisht në tezën time të lëndës së shkollës së lartë me titull “Gjetja e Shtëpisë – Roli i Hapur i Hapsirave Urbane në Kërkimin e Identitetit dhe Ndjenjes.”
Për cfarë do të të njohin shqiptarët apo kanadezët? Kur bëhet fjalë për mënyrën si dua të mbahem mend, aspiroj që të gjithë shqiptarët dhe bashkëkombësit kanadezë të më shohin si një avokate e përkushtuar për qëllimet e zhvillimit të qëndrueshëm, si një luftëtare për ndryshime pozitive, dikë në të cilin mund të mbështetesh dhe një partner në një lëvizje kolektive drejt një të mirë më të madhe shoqërore. Jam këtu sot me synimin për të bërë të gjithë shqiptarët, prindërit e mi dhe botën në përgjithësi të ndihen krenarë. Me çdo frymë që marr, jam i përkushtuar të ndikoj pozitivisht dhe të kontribuoj në një botë më të mirë.
By 
