By Jola Bejkollari anëtare e kryesisë në emër të Diaspora për Shqipërinë e Lirë , morri pjesë në Konferencën e Parë Ndër-Universitare për Rininë, Edukimin dhe Kërkimin, e mbajtur në Kombet e Bashkuara (UN), N.Y.
Diskutimi në panel u përqëndrua në çështjen e rëndësishme të “Largimit të trurit nga Shqipëria”, duke analizuar arsyet, pasojat dhe mundësitë e zgjidhjes së kësaj sfide. Synimi ishte të nxiste vëmendjen në rëndësinë e ndërmarjes së masave për të parandaluar largimin e intelektualëve nga Shqipëria dhe për të gjetur zgjidhje inovative që Diaspora për Shqipërinë e Lirë ofron për të ndihmuar Shqipërinë në zhvillimin e saj.
????ë????????ë???????????? ???? ???????????????????????????? ???????????? ????ë????????????????????????:
Diaspora për Shqipërinë e Lirë vlerëson se, një sistem arsimor i fortë është themeli për edukimin e brezave që vijnë dhe e udhëheqësve të ardhshëm, shumë të nevojshëm në zhvillimet e vendit. Është alarmante të analizojmë statistikat në të cilat individë të talentuar po largohen nga Shqipëria në kërkim të mundësive më të mira jashtë vendit.
Në statistikat mbi këtë fenomen, Shqipëria renditet në krye të listës, jo vetëm në Europë, por në nivel botëror. Gjatë vitit 2022 në burimin e mëposhtëm, kryeson Samoa, Jamaica, Palestina, Micronesia, Somalia, Eritrea, El Salvadori dhe në vend të tetë është Shqipëria.
Europa ka një % të moderuar të largimit të profesionistëve. Mesatarja e 41 shteteve të Evropës është 3.66. Ndërsa % më të ulët të largimit të profesionistëve shihet në vendet e bashkimit Evropian ku edhe investimet në arsim dhe demokraci janë ndër më të lartat.
Sipas statistikave, Shqipëria kryeson listën në Europë me këtë index në vlerën 8.3 pikë, ndërkohë vendet që e vuajnë shumë pak janë: Suedia me 0.6 dhe Norvegjia 0.7 pikë.
Ky largim i profesionistëve, apo “ikja e trurit”, jo vetëm që e privon vendin tonë nga kapitali njerëzor i çmuar, por gjithashtu pengon zhvillimin e sektorëve të arsimit dhe kërkimit shkencor.
???????????????????????? ???????????? ????????????????????????????:
Arsyet e largimit të trurit nga Shqipëria janë të ndryshme. Faktorë si perspektivat e kufizuara në karrierë, pagat e ulëta, infrastruktura e pamjaftueshme dhe mungesa e investimeve në kërkim dhe zhvillim, korrupsioni, shërbimi shëndetësor i dobët, mungesa e shërbimeve sociale dhe sistemi i drejtësisë me probleme kontribuojnë në eksodin e individëve të talentuar. Pasojat janë të shumta, duke prekur ekonominë, inovacionin dhe zhvillimin e vendit. Në sistemin e edukimit, ky element nuk mund të nënvlerësohet, pasi humbja e profesionistëve të aftë çon në mungesë të ekspertizës dhe një rënie të standardeve arsimore.
Diaspora për Shqipërinë e Lirë propozon disa zgjidhje të mundshme për të zvogëluar largimin e profesionistëve nga Shqipëria:
1. ????ë????????????????ë???????????????? ???? ????????????????????????????????????????????????????ë???? ????????????????????????????????: Investimi në infrastrukturën arsimore do të tërheqë dhe do të mbajë individë të talentuar, duke u siguruar burimet e nevojshme për të shkëlqyer në fushat e tyre.
2. ???????????????????????????????????????????? ???? ????ë???????????????????????? ???????????? ????????????????????????????????????????: Zgjerimi i mundësive dhe burimeve për iniciativat e kërkimit dhe zhvillimit do të nxisë inovacionin dhe do të krijojë një mjedis që inkurajon studiuesit të qëndrojnë në Shqipëri.
3. ???????????????????????????????????? ???? ????????????????????ë????????????????????????????: Ngritja e partneriteteve me universitetet dhe institucionet e kërkimit në vendet e huaja ku studentët shqiptarë preferojnë të studiojnë, do të lehtësonte shkëmbimin e njohurive, inkurajonte projekte të përbashkëta të kërkimit dhe do të krijonte mundësi për studiuesit shqiptarë të kontribuonin në përparimin botëror.
4. ???????????????????????????? ???? ????????????????????????????????: Ofrimi i pagave konkurruese, bursave, granteve dhe stimujve të tjerë do të inkurajonte individët e talentuar të qëndronin në Shqipëri dhe të kontribuonin në zhvillimin e saj.
????ë????????????????????????????:
Konferenca e Parë Ndër-Universitare për Rininë, Edukimin dhe Kërkimin ofroi një platformë për të adresuar çështjen kritike të edukimit dhe kërkimit shkencor. Në këtë kohë kur teknologjia zhvillohet me ritme të shpejta, nevojitet të studiohet modeli arsimor, duke mos i futur të gjithë nxënës/studentë në një “palë këpucë” dhe duke përzgjedhur spektrin e metodologjisë, si dhe gjithëpërfshirjen.
Konferenca e Parë Ndër-Universitare për Rininë, Edukimin dhe Kërkimin ofroi një platformë për të adresuar çështjen kritike të edukimit dhe kërkimit shkencor.
Në këtë kohë kur teknologjia zhvillohet me ritme të shpejta, nevojitet të studiohet modeli arsimor, duke mos i futur të gjithë nxënës/studentë në një “palë këpucë” dhe duke përzgjedhur spektrin e metodologjisë, si dhe gjithëpërfshirjen.
Diaspora për Shqipërinë e Lirë mbetet e përkushtuar në përmirësimin e sistemit arsimor në Shqipëri, duke e njohur atë si një përbërës të rëndësishëm në edukimin e brezave dhe udhëheqësve të ardhshëm. Duke zbatuar zgjidhjet e propozuara dhe duke krijuar një mjedis mbështetës, mund të zvogëlojmë largimin e profesionisteve dhe të hapim rrugën për një të ardhme më të ndritshme për Shqipërinë.
Bashkë, le të punojmë për të krijuar një sistem arsimor dhe kërkimor që jo vetëm të mbajë individët e talentuar Shqiptarë, por gjithashtu të tërheqë më të mirët dhe praktikat me eficente nga e gjithë bota.
????????????????????????: Fund for Peace, World Bank Official Boundaries. Borders based on official boundaries shown by World Bank.
